MUHASEBE BİLGİSİNİN (FİNANSAL RAPORLAMANIN) TAŞIMASI GEREKEN NİTELİKLER :

Bilginin kullanım amacıyla ilişkisi olması ve kullanım amacına uygun olması şeklinde ifade edilebilir.

Muhasebe bilgisi, kullanıcılarına tahmin yada beklentilerini doğrulama veya düzeltme konusunda yardımcı olacak kararda bir fark yaratma kapasitesine sahip olmalıdır. Belirli bir durumun belirsizliğini azaltan bir bilgi o durumla ilgili demektir.

GÜVENİLİRLİK: Muhasebe bilgisinin yanlış veya yanlı olmamasını sağlayan niteliktir. Hata ve önyargıdan makul ölçüde arınmış ve temsil etmeyi amaçladığı şeye sadık kalarak temsil eden bilgi güvenilir bilgidir.

ZAMANLILIK: Kararları etkileme kapasitesini kaybetmeden bilginin kullanıcıya ulaştırılmasını ifade etmektedir. Zamanında sunulmayan bilginin karar verme açısından yararı hemen hemen yok gibidir.

KANITLANABİLİRLİK: Bilginin inceleme ya da soruşturma ile kanıtlanabilme niteliğini gösterir. Kanıtlanabilir muhasebe bilgileri, aynı ölçme yöntemlerini kullanan bağımsız kişilerce önemli ölçüde yaklaşık olarak elde edilen sonuçları sağlar.

GERÇEKLİLİK: Muhasebe bilgisinin gerçeği temsil etmesi gerektiğini ifade eder. Gerçeği temsil etmeyen bilginin güvenilirliği ve geçerliliği yoktur.
 

TARAFSIZLIK: Önceden belirlenmiş bir amaca ya da herhangi bir davranış biçimine yöneltici bir tutumun olmamasını öngörür. Bu nitelik muhasebe bilgisinin bilgi kullanıcısının lehine veya aleyhine olacak şekilde yorumlanmamasının gerekliliğini ifade eder. Bilginin, farklı amaçları ve çıkarları olan finansal bilgi kullanıcılarının tümüne hizmet etmesidir.

TUTARLILIK: Kullanılan muhasebe politikalarının birbirini izleyen dönemler boyunca değiştirilmemesinin gerekliği ifade eder.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK: Benzer muhasebe bilgisinin, aynı zaman döneminde karşılaştırılabilir olmasının gerekliliği ifade eder.
 

ÖNEMLİLİK: İçinde bulunulan koşulların ışığı altında, bilgiye dayanan makul bir kişinin yargısının, bu bilginin gösterilmemesi veya yanlış ifade edilmesinden dolayı değişmesi veya etkilenmesini olası kılan göstermeme veya yanlış ifadenin büyüklüğüdür.

FİNANSAL TABLOLAR ANALİZ FİNANSAL TABLOLAR ANALİZ TÜRLERİ

Finansal tablolar analiz türleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır.

1. Amacına Göre

2. Kapsamına Göre

3. Analizi Yapanın Niteliğine Göre

Analizin Yapılma Amacına Göre Analiz Türleri
•Yönetim analizleri

•Kredi analizleri

•Yatırım analizleri

• Yönetim Analizleri Yönetim işlevinin yerine getirilmesinde alınacak kararlara dayanak olmak üzere, işletme yönetimi için yapılan analizdir. Yönetim analizinin yapılmasında her türlü finansal tablo ve dokümandan yararlanılır. Amaç, yönetime, işletme ile ilgili çeşitli konularda gerekli verileri vermek ve alacakları kararlarda ışık tutmaktır.

• Kredi Analizleri İşletmenin finansman durumu ile borç ödeme gücünü anlayabilmek için yapılan analizlerdir. İşletmeye kredi verenler veya verecek olanlarla, işletmenin finansman yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Amaç, işletmenin borç ödeme yeteneğini ölçmek ve borçların zamanında ödenip ödenmeyeceğini araştırmaktadır.

Kredi Analizlerinde 5K Yaklaşımı Kredi değerlendirmelerinde  5 K Olarak bilinen  bir yaklaşım kullanılır.

• Karakter: Borçlunun itibarını, ödeme ahlakını ve ödeme alışkanlığını gösterir.

• Kapasite: Borçlunun krediyi geri ödeyebilme gücünü gösterir.

• Kefil veya Kefalet: İşlerin kötüye gitmesi durumunda bankanın verdiği paranın geri alınabilmesini sağlayan bir tür güvencedir.

• Kapital (Sermaye): Müşterinin iş yapabilme gücü olup yapacağı işe kendinden neler koyduğunu gösterir.

• Koşullar: İçinde bulunulan ekonomik ortam ve konjonktürü ifade eder. 

• Yatırım Analizleri İşletmeye ortak olanlar ve ortak olmayı düşünenler ile işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan veya sağlayacak olanlar tarafından yapılan analizlerdir. Başka bir ifadeyle, işletmeye yatırım yapan veya yapmayı düşünenlerce; işletmenin kazanma gücünün devamlılığının, yatırımın emniyetinin ve karlılık durumunun analiz edilmesidir.

Analizin İçeriğine-Yapılış Biçimine Kapsamına Göre Analiz Türleri

•Statik analiz

•Dinamik analiz 50

• Statik Analiz İşletmenin bir döneme ait finansal tablolarında yer alan kalemler arasındaki ilişkileri incelemek için yapılan analizdir.

• Dinamik Analiz İşletmenin birbirini izleyen dönemlerine ilişkin finansal tablolarında yer alan kalemlerin incelenerek, göstermiş oldukları eğilimlerin saptanmasıdır. Bu analiz işletmenin aynı sektördeki diğer işletmelerle karşılaştırılması suretiyle daha geniş bir biçimde yapılabilmektedir.

Analizi Yapacak Olan Şahıslara Göre

•Dış Analiz

•İç Analiz

• Dış Analiz İşletme ile ilişkisi bulunmayan yani işletme dışındaki üçüncü kişilerin işletmenin yayınlamış olduğu raporlardan yararlanarak yaptıkları analizdir.

• İç Analiz Yöneticiler, muhasebeciler, iç denetçiler gibi işletme içinden olan kimselerin yapmış oldukları analiz türüdür.

Mali Analiz Teknikleri

•Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz)

•Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz)

•Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend Analizi)

•Oran Yöntemi ile Analiz (Rasyo Analizi)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALIZI (YATAY ANALIZ)
• Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniği, bir işletmenin birbirini izleyen aynı uzunluktaki dönemlere ait finansal tablolarında yer alan kalemlerdeki değişmelerin belirlenmesi, incelenmesi ve değerlendirilmesine olanak tanıyan analiz tekniğidir.

• Karşılaştırmalı tablolardan amaç, finansal tablolarda yer alan her bir kalemin yıllar itibariyle belirlenen değişmelerini incelemek suretiyle işletmenin finansal durum ve faaliyet sonuçları bakımından göstermiş olduğu gelişmeyi görebilmektir.

• İşletmelerin yaşamı sürekli olduğuna göre finansal durum ve faaliyet sonuçlarının işletmenin sürekliliği içinde incelenmesi gerekir. Bu nedenle finansal tablolarda yer alan kalemlerdeki değişmeleri inceleyerek işletmenin geçmişten bugüne gösterdiği gelişmeyi görebiliriz.
• Bunun yanı sıra işletmenin geçmişteki ve şimdiki durumu arasındaki gelişmeler neden-sonuç ilişkisi kurularak yorumlanır ve değişmelerin gelecekteki gelişme yönü, finansal yapı ve faaliyet sonuçları üzerindeki etkileri tahmin edilmeye çalışılır.

• Karşılaştırmalı analiz tekniğinin en belirgin üstünlüğü incelenen işletmenin gelişme yönü hakkında görüş verecek verileri sağlamasıdır.

• Finansal tablolarda yer alan kalemlerdeki değişmelerin incelenmesi, işletmenin finansal özelliklerinin hangi yönde değişme gösterdiğini görmek bakımından önemlidir. Koşullarda büyük değişiklikler olmadığı sürece, işletmelerin geçmişteki eğilimlerinin geleceğin göstergesi olduğu kabul edilir. İşletmenin geçmişteki eğilimlere uygun yönde gelişme göstereceği beklendiği için işletmenin gelecekteki gelişmesinin ne olacağı tahmin edilmeye çalışılır.
• Karşılaştırmalı tablolar analiz tekniği ile finansal analizde, işletmenin kendisine ait faaliyetleri dönemler arasında karşılaştırılarak yorumlarda bulunulur. Bu teknikte, işletme dışındaki rakip işletmeler ve endüstriyel hareketler analize dâhil edilmez. Bundan dolayı teknik, sadece bir işletmenin kendi içinde analiz edilmesine olanak tanır.

• Finansal tablolardaki her bir kalemin yıllar itibarıyla karşılaştırılarak incelenmesine olanak tanıdığı için karşılaştırmalı analize yatay analizde denilmektedir.

• Ayrıca, birden fazla yıla ait finansal tablo kalemleri karşılaştırıldığı için yapılan analiz dinamik analiz özelliği taşır.

Karşılaştırmalı tablolar analizinden beklenen yararın sağlanabilmesi için aşağıdaki koşullara dikkat edilmelidir:

• Bir işletmenin eşit süreleri kapsayan en az iki döneme ait ve aynı zaman dilimini kapsayan finansal tabloların kendi aralarında karşılaştırılması gerekir.

• Finansal tabloların hazırlanmasında sırasında benimsenen muhasebe politikalarında değişmelerin olmaması gerekir. • Paranın satın alma gücünde önemli değişmeler olduğu dönemlerde yıllar itibarıyla karşılaştırmalar çok anlamlı olmayabilir. Bunun için farklı satın alma gücündeki paralarla ifade edilen verilerin birbirleri ile karşılaştırılabilir duruma getirilmesi, diğer bir ifade ile enflasyonun etkilerinden arındırılması gerekir.

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLARIN DÜZENLENMESİ

Karşılaştırmalı tablolar hazırlanırken aşağıdaki işlemler yapılacaktır:

• Finansal tablo kalemlerinin adı ve bu kalemlerin yıllar itibarıyla mutlak tutarları ilk sütunda yer alır.

• Finansal tablolara ilk sütunda yer verilirken, bir kalemin ele alınan farklı dönemlerin hepsinde tutarı olmasa bile karşılaştırmalı tablolar içinde yer almalıdır.

• İkinci sütunda her bir kalemdeki mutlak ve oransal değişmeler gösterilir. Artışlar ( + ) işareti ile , azalışlar ise ya (-)işareti ile ya da parantezi çinde gösterilir. 
 

Mutlak ve Yüzde Değerinin Hesaplaması
MUTLAK DEĞER = 2. YILIN DEĞERİ -1.YILIN DEĞERİ
MUTLAK DEĞER YÜZDE DEĞERİ = (MUTLAK DEĞER / 100 )* 1. YILIN DEĞERİ

Karşılaştırılan bilanço sayısı ikiden fazla olduğu takdirde artış veya azalışların hangi dönem esas alınarak saptanacağı konusunda iki farklı görüş bulunmaktadır.

•Belli bir dönem temel alınarak bilanço kalemlerindeki artış veya azalışlar temel yıla göre hesaplanır.

•Her yıl kendinden bir önceki yılla karşılaştırılır. Bu tekniğe de hareketli yıl karşılaştırmalı tablo analiz tekniği denir.
 

YÜZDE YÖNTEMİYLE ANALİZ (DİKEY ANALİZ)
 Dikey analiz bir işletmenin bilanço ya da gelir tablosundaki kalemlerin kendi grupları ve genel toplam içerisinde ne kadarlık bir yüzdeye sahip olunduğunun tespiti ile yorumlanmasına denir.

 Yatay analiz olarak da adlandırılan karşılaştırmalı mali tablolar analizinde mali tabloda seçilen kalemlerin yıllar itibariyle değişimi gözlenirken, dikey analizde bir yıla ait mali tablonun kalemlerinin nasıl bir yüzde dağılımı gösterdikleri gözlenerek bir yoruma ulaşılmaya çalışılır.

 Dolayısıyla dikey analizin amacı işletmenin tek bir dönemdeki mali durumunun ve faaliyet sonuçlarının incelenmesidir.

 Yatay analizde yıllar itibariyle değişimin gözlenmesi dinamik bir analizi oluştururken, dikey analiz bir yılın incelenmesi nedeniyle statik analiz olarak adlandırılabilir.

Bilanço kalemlerinin dikey yüzdeleri aşağıdaki şekilde belirlenebilir:

Bilanço Kalemi / Grup Toplamı veya Genel Toplam * 100

 Gelir tablosu kalemleri, net satış tutarlarının 100 kabul edilmesi esasına göre yüzdelenir. Her kalemin net satışlara oranı,hasılat ve karlılık açısından incelenir.

 Bir kâr kalemi kendisinden sonra gelen gider ve zararları karşıladıktan sonra dönem kârına da katkıda bulunabilmelidir. Dönem kârına yapılan katkının büyüklüğü o kâr kaleminin dönem kârı içindeki yeri ve önemini gösterir.Dönem kârının daha çok esas faaliyet alanındaki kârlardan oluşması beklenir. 

EĞİLİM YÜZDELERİ YÖNTEMİYLE ANALİZ (TREND ANALİZİ)
RASYO (ORAN) ANALİZİ
ORAN ANALİZİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• ANLAMSIZ ORAN KULLANMAKTAN KAÇINILMALI

• ORANLAR DOĞRU VE AMACA UYGUN BİR BİÇİMDE YORUMLANMALI

• MEVSİMLİK VE KONJONTÜREL HAREKETLERİN ETKİLERİ YORUMLARDA DİKKATE ALINMALI

• ORANLARDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİN NEDENLERİ VE İŞLETME AÇISINDAN TAŞIDIĞI ÖNEM DOĞRU BELİRLENMELİ

• ORANLARDAKİ DEĞİŞİMLER EK BİLGİLERLE DESTEKLENEREK YORUMLANMALI

• ORAN SONUÇLARI ORANDA YER ALAN DEĞERLERİN TUTARLARI DA DİKKATE ALINARAK YORUMLANMALIDIR

• ORANLAR DEĞERLENDİRİLİRKEN İŞLETMENİN KENDİ GEÇMİŞ YILLAR BİLGİLERİ YANINDA SEKTÖRÜN GENEL GİDİŞİ DE DİKKATE ALINMALIDIR

• ORAN ANALİZİ İLE İŞLETMENİN GEÇMİŞ PERFORMANSI DEĞERLENDİRİLİRKEN GELECEKLE İLGİLİ İPUÇLARI YAKALAMAK BİR HEDEF OLMALIDIR.

1. LİKİDİTE ORANLARI

2. FAALİYET ORANLARI

3. MALİ YAPI ANALİZİNDE KULLANILAN ORANLAR

4. KARLILIK ORANLARI

5. BORSA PERFORMANS ORANLARI

LİKİDİTE ORANLARI
Likidite analizinde, işletme sermayesinin yeterlilik düzeyi ve işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücü araştırılır. Bu amaçla işletmenin dönen varlık ve kısa vadeli yükümlülükleri arasında anlamlı ilişkiler incelenir. Likidite, varlıkların değerinden kaybetmeden paraya dönüşme hızını ifade eder. Bu tür varlıklar bilançoda dönen varlıklar grubu içerisinde raporlanmaktadır. Likidite analiziyle, net işletme sermayesinin yeterlilik düzeyi araştırılır. Normal ekonomik koşullarda işletmenin aşırı likiditeye sahip olması karlılığını olumsuz etkiler. Çünkü bu atıl fonların olması demektir. Atıl fonların da bir maliyeti olacağından işletme karlılığı olumsuz etkilenir.

Her işletme için her zaman geçerli olabilecek bir likidite düzeyi tanımlamak mümkün değildir. Çünkü değişen şartlara göre işletmenin nakit gereksinimi değişeceğinden, likidite düzeyi de değişebilir. En uygun likidite düzeyi değişen piyasa koşulları gözetilerek ve likidite karlılık arasındaki koşullara göre belirlenir.

2-Asit Test Oranı (Likidite Oranı) İşletme satışlarının bir an için tamamen durması veya önemli derecede yavaşlaması halinde işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünün ne olacağı düşüncesi likidite oranının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Likidite oranının genelde 1 olması yeterli kabul edilmektedir.

​

3-Nakit Oranı (Disponibilite Oranı)

Nakit oranı, para ve benzeri değerlerin kısa vadeli yabancı kaynaklara oranıdır.

Nakit oranı cari oran ve likidite (asit - test) oranına göre daha duyarlıdır. Satışların durması ve alacakların tahsil edilmemesi durumunda, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü yansıtır.
Bu rasyonun 0,20 civarında istenir. 
 

Borç Ödeme Gücünün Ölçümünde Kullanılacak Diğer Oranlar
STOK BAĞIMLILIK ORANI  Asit test oranını birden küçük olması durumunda; borçların geri ödenmesinde işletmenin stoklara olan bağımlılığının ölçümünde kullanılan bir orandır. İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödemede hazır değerler ve diğer süratle paraya çevrilebilir varlıkların dışında, stokların % kaçının satılması gerektiğini gösterir. Yani kısa vadeli borçların ödenmesinde ne derece stoklara bağımlı olduğunu gösterir.
 

MALİ YAPI ORANLARI
İşletmenin kaynak yapısının, kaynaklardan yararlanma derecesinin, öz kaynağının yeterli olup olmadığının, kaynak yapısı içerisinde borç ve öz kaynağın dengesi ve öz kaynak olarak yaratılan fonların ne tür dönen varlık ya da duran varlıklara kullanıldığının ölçülmesinde kullanılan oranlardır.
1. Finansal Kaldıraç Oranı
2. Öz Kaynak Oranı 
3. Finansman Oranı
4. Sermaye Çarpanı Oranı
 

FAALİYET ORANLARI
İşletmenin çalışma durumunun analizinde, işletme faaliyetlerinde kullanılan varlıkların etkili bir biçimde kullanılıp kullanılmadığı ölçülmektedir. Varlıkların kullanılmaları sırasındaki etkinlik derecesini gösteren bu oranlara; faaliyet oranları, verimlilik oranları veya devir hızı oranları denilmektedir.
a)Stok Devir hızı
Stokların yılda kaç defa yenilendiğini gösterir. Stokların kaç katı kadarsatışyapıldığını gösterir
b)Ortalama Stokta Kalma Süresi

Stokların bir yılda kaç günde bir yenilendiğini gösteren oranlardır.
c) Alacak Devir Hızı

Ticari Alacaklar Alacakların bir yılda kaç defa tahsil edildiğini gösterir. Bir yılda alacakların kaç katı kadar satış yapıldığını gösterir.

d) Ortalama Tahsilat Süresi

Alacakların bir yılda kaç günde bir tahsil edildiğini gösterir
 

Karlılık Oranları
Borsa Performans Oranları
Standart Oranlar
Oranları bulduk. Sonrasında ne yapacağız. Bu oranları bir şeyle karşılaştırıp iyiyiz yada kötüyüz diyeceğiz. İşte bu karşılaştırdığımız şeylere standart oranlar denir.

Bunlar:

 Tarihi Standart Oranlar: Geçmiş dönemlere ilişkin finansal tablolardan elde edilen oranların ortalamasıdır.

 Sanayi veya Sektör Standart Oranlar: Sektör ortalamaları dikkate alınarak belirlenen oranlardır.

 İdeal veya Hedef Standart Oranlar: Sektördeki en başarılı bir işletmenin yada işletmenin hedeflediği düzeydeki standart oranlardır.

 Bütçe Standart Oranlar: Bütçe uygulayan, bütçelenen dönemin sonunda gerçekleşeceği varsayılan verilere ilişkin hesaplanan oranlardır.
 

FON AKIM TABLOSU
Fon Nedir?
Fon, tüm finansal araçlar anlamında kabul edilerek bir tablo düzenleniyorsa bu durumda hazırlanan tablo FON AKIM (AKIŞ) TABLOSU olarak isimlendirilir. Fon, net işletme sermayesi ( net çalışma sermayesi) şeklinde kabul edilerek bir tablo düzenleniyorsa bu durumda hazırlanan tablo “ NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİNDEKİ DEĞİŞİM Tablosu olarak isimlendirilir. Fon, para ve para benzerleri anlamında kabul edilerek bir tablo düzenleniyorsa bu durumda hazırlanan tablo “ NAKİT AKIŞ TABLOSU” olarak isimlendirilir.

FON GİRİŞİ = FON ÇIKIŞI
FON KAYNAKLARI = FON KULLANIMLARI 
Aktiflerdeki Azalışlar + Pasiflerdeki Artışlar = Aktiflerdeki Artışlar + Pasiflerdeki Azalışlar 

 Fon akım tablosu; gelir tablosu, bilanço ve dipnotlarda yer alan bilgilere dayanılarak oluşturulan ve işletmenin belli bir hesap döneminde sağladığı fonları ve bunların kullanım yerlerini gösteren bir tablodur.

 Fon akım tablosu işletmenin finansal faaliyetlerini fonların elde edildikleri kaynaklar ve kullanıldıkları yerler bakımından gösterir ve bir işletmenin finanslama ve yatırım faaliyetleri ile dönem içi finansal durum değişikliklerini kapsayan bilgilerin bilgi kullanıcılarına sunulması amacıyla düzenlenir.

 Genel kural olarak aktif azalışları ile pasif artışları fon kaynağı yaratırken aktif artışları ile pasif azalışları da fon kullanımına neden olur.

FON KAYNAKLARI Fon akım tablosunda aktifin tamamı fon olarak kabul edildiği için aktifin her bir unsuru mali olanak sayılmaktadır. Bu fonlar ekonomik faaliyetler sonucu elde edilen kar veya zararla veya finansal faaliyetler sonucu kazanılır veya kullanılırlar. Fon kaynakları en basit bir anlatımla her türlü aktif azalışı ile borçlardaki ve öz kaynaklardaki artışlardır.
1) Olağan faaliyetlerden sağlanan kaynaklar

2) Olağandışı faaliyetlerden sağlanan kaynaklar

3) Dönen varlık tutarındaki azalışlardan sağlanan kaynaklar

4) Duran varlık tutarındaki azalışlardan sağlanan kaynaklar

5) Kısa vadeli yabancı kaynak tutarındaki artışlardan sağlanan kaynaklar

6) Uzun vadeli yabancı kaynak tutarındaki artışlardan sağlanan kaynaklar

7) Sermaye artırımından sağlanan kaynaklar

8) Hisse senedi ihraç primlerinden sağlanan kaynaklar
 

FONKULLANIMLARI İşletmelerde fon çıkısına neden olan, yani mali araçlarda azalma meydana getiren işlemler fon kullanımlarını ifade etmektedir. Fon kullanımları genel olarak aktifteki artılar ile pasifteki azalışlardır.
1) Olağan faaliyetlere ilgili kullanımlar

2) Olağan dışı faaliyetlerle ilgili kullanımları

3) Ödenen vergi ve benzerleri

4) Ödenen kar payları ( temettüler)

5) Dönen varlık tutarındaki artışlar

6) Duran varlık tutarındaki artışlar

7) Kısa vadeli yabancı kaynak tutarındaki azalışlar

8) Uzun vadeli yabancı kaynak tutarındaki azalışlar 9) Sermayedeki azalışlar

GERÇEK BİR FON KAYNAĞI OLMAYAN GELİRLER
1. Konusu Kalmayan Karşılıklar

2. Reeskont faiz gelirleri

3. Borsa değer artış karları

4. Gelecek aylara ait gelirlerin döneme ilişkin kısımları

5. Yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri hesabındaki artışlar

GERÇEK BİR FON ÇIKIŞI GEREKTİRMEYEN GİDERLER

1. Amortisman Giderleri

2. Karşılık Giderleri

3. Reeskont Faiz Giderleri

4. Borsa değer azalış zararları

5. Gelecek aylara ait giderlerin döneme ilişkin kısımları

6. Yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri hesabındaki azalışlar

 

NOT: Bir gider olmamakla beraber Gelecek yıllara ait gelirler hesabındaki azalış da fon kullanımı olarak değerlendirilmez.

NET ÇALIŞMA SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU
 Net çalışma sermayesinde değişim tablosu bir hesap dönemi içinde NÇS nin kaynaklarını ve kullanım yerlerini de göstermek suretiyle NÇS deki artış veya azalışları ortaya koyan tablodur.

 Tablo, ilgili dönemde net çalışma sermayesindeki değişiklik ve bu değişikliğin nedenlerini gösteren iki bölümden oluşur.

 Tablonun ilk bölümünde hesap döneminde dönen varlıklar ve kısa vadeli yabancı kaynaklardaki artış veya azalışlar ayrıntılı bir şekilde gösterilerek net çalışma sermayesindeki değişiklik hesaplanır.

 Tablonun ikinci bölümünde NÇS deki değişikliğin nedenleri fon kaynakları ve fon kullanımları şeklinde açıklanır.

NÇS nin FON KAYNAKLARI

Net çalışma sermayesini artıran olaylar fon kaynaklarını oluşturur. Bu bağlamda duran varlık kalemlerindeki azalışlardan ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ile öz kaynak kalemlerindeki artışlardan net çalışma sermayesi anlamında fon yaratanlar, yarattıkları fon tutarı üzerinden “fon kaynağı“ sayılırlar.

NET ÇALIŞMA SERMAYESİNDE ARTIŞ YARATAN OLAYLAR

1)İşletmenin faaliyetlerinden sağlanan kaynaklar

2)Duran varlık tutarındaki azalışlardan sağlanan kaynaklar

3) Uzun vadeli yabancı kaynak tutarındaki artışlardan sağlanan kaynaklar

4)Sermaye artımından sağlanan kaynaklar

5)Hisse senedi ihraç primlerinden sağlanan kaynaklar

NET ÇALIŞMA SERMAYESİ FON KULLANIMLARI

Net çalışma sermayesini azaltan olaylar fon kullanımlarını oluşturur. Bu bağlamda duran varlık kalemlerindeki artışlardan ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ile öz kaynak kalemlerindeki azalışlardan net çalışma sermayesi anlamında fon çıkısına neden olanlar neden oldukları fontutarı üzerinden“fon kullanımı“ sayılırlar.
 

NET ÇALIŞMA SERMAYESİNDE AZALIŞ YARATAN OLAYLAR

1)İşletme faaliyetleri ile ilgili kullanımlar

2)Ödenen kar payları (temettüler)

3)Duran varlık tutarındaki artışlar

4)Uzun vadeli yabancı kaynak tutarındaki azalışlar

5)Sermayedeki azalışlar

NAKİT AKIM TABLOSU
 Nakit akım tablosu, bir faaliyet donemi içinde işletmede oluşan nakit akımını ,bir başka ifade ile işletmenin nakit giriş ve çıkışlarını, kaynakları ve kullanım yerleri itibariyle gösteren tablodur.

 Nakit akım tablosu işletmedeki para akışını özetleyerek hem geçmişin finansman politikasının değerlendirilmesinde, hem de geleceğe yönelik nakit planlamasının yapılmasında gerek yönetime gerekse diğer ilgili taraflara önemli bilgiler sunar.

 Finansal tablolardan yalnızca nakit akış tablosu NAKİT ESASINA göre düzenlenmektedir. Nakit akış tablosu dışındaki finansal tablolar “ TAHAKKUK ESASINA “ göre düzenlenmiş oldukları için işletmenin nakit akışları hakkında bilgi taşımazlar.

Nakit Akış tablosunun düzenlenebilmesi için şu tabloların hazır bulunması gerekir.

Karşılaştırmalı Bilançolar (Önceki Donem Ve Cari Dönem)

Gelir Tablosu (Cari Dönem)

Kar Dağıtım Tablosu (Cari Donem)

Para Hareketi Yaratmamış İşlemlerin Bilgisi (Cari Dönem)

NAKİT AKIM TABLOSU DÜZENLEME YÖNTEMLERİ

Nakit akım tablosu doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki yöntemle düzenlenebilir.

 

DOLAYLI YÖNTEM Bu yöntemde başlangıç noktasını gelir tablosunda raporlanan net kar oluşturmaktadır. Daha sonra net nakit akımı ( nakit girdi ve kullanımı ) sağlamayan örneğin amortisman, karşılık gibi giderlerin net kara yaptığı etkiler düzeltilmektedir. Tablonun bu yönteme göre düzenlenmesi durumunda işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit fazla ve eksiği belirtilmekte, faaliyetlerin neden olduğu nakit giriş ve çıkışlarının dökümü yapılmaktadır.

 

DOĞRUDAN YÖNTEM Bu yöntemle hazırlanmış nakit akım tablosunun özelliği, nakit hesabının gelir tablosunun üst ana kalemi olan gelirle başlamasından kaynaklanmaktadır.

NAKİT KAYNAKLARI (NAKİT GİRİŞLERİ)

1)Dönem başı Nakit Mevcudu

2)Satışlardan elde edilen Nakit

3) Diğer Faaliyetlerden Olağan gelir ve karlardan dolayı sağlanan Nakit

4)Olağan dışı Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit

5)Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit

6) Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit

7)Sermaye Artırımından Sağlanan Nakit

8)Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit

NAKİT KULLANIM YERLERİ (NAKİT ÇIKIŞLARI)

1)Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları

2)Faaliyet Giderlerine ilişkin Nakit Çıkışları

3)Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlara İlişkin Nakit Çıkışları

4)Finansman Giderlerinden Dolayı Nakit Çıkışı

5)Olağan dışı Gider ve Zararlardan Dolayı Nakit Çıkışı

6)Duran Varlık Yatırımlarına İlişkin Nakit Çıkışları

7)Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri

8)Uzun Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri

9)Ödenen Vergi ve Benzerleri

10)Ödenen Temettüler

11)Diğer Nakit Çıkışları

12)Dönem Sonu Nakit Mevcudu

13)Nakit Artış veya Azalışı

NAKİT GİRİŞİ VEYA ÇIKIŞI SAĞLAMAYAN İŞLEMLER

Nakit akım tablosu düzenlenirken nakit girişi veya çıkışı sağlamayan işlemlerin elimine edilmesi gerekir. Bu tür işlemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

1)Amortisman,tükenme ve itfa paylarının kayda alınması

2) Stoklar, alacaklar ve menkul kıymetler için değer düşme zararlarının kayda alınması 3)Değersiz hale gelen alacakların kayıtlardan silinmesi

4) Dağıtılmamış karların belli amaçlara için tahsisi veya sermayeye eklenmesi

5) Maddi duran varlıkların defter değerinin azaltılması ya da defterden silinmesi

6)Kullanılmaz hale gelmiş maddi duran varlıkların amorti edilmemiş bakiyelerin zarar olarak kayda alınması
7) Senetli alacak veya borçların bilanço tarihlerindeki değerleri ile raporlanması 8)İştiraklerden bedelsiz hisse senedi alınması

9)Peşin ödenmiş giderlerin o dönemde gider yazılması  

10)Peşin tahsil edilmiş gelirlerin o dönemde gelir yazılması

11) Tahmini borçların kayda alınması (bilanço tarihi itibariyle hukuken var olan fakat miktarı veya kime ödeneceği kesin olarak belirlenemeyen yükümlülükler)

KAR DAĞITIM TABLOSU
Kar dağıtım tablosu, işletmenin dönem karının, vergiden önceki kardan başlama üzere; nerelere ve ne tutarlarda dağıtıldığını göstermektedir. Kar dağıtım tablosu, bilanço ve gelir tablosunun bir uzantısı olup, bu tabloların tamamlayıcısı ve destekleyicisi durumundadır. Kar dağıtım tablolarının düzenleme amacı, özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından, ödenecek vergilerin, ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile hisse başına temettü tutarının hesaplanmasıdır. Kar dağıtım tablosu bütün işletmeler için değil Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile ek finansal düzenleme zorunluluğu getirilen işletmeler tarafından düzenlenir.

 Şahıs ve sermaye şirketlerinde kar dağıtımı ve vergilendirme konusu farklılık gösterir.

 Şahıs şirketleri bir tüzel kişiliğe sahip bulunmakla birlikte bu kişilik vergi kanunlarında vergileme açısından bir sorun teşkil etmemektedir.

 Buna karşılık sermaye şirketleri grubu içerisinde yer alan anonim şirketlerde karın dağıtılabilmesi için, her şeyden önce genel kurulun, şirket ana sözleşmesinde yer alan kar dağıtımına ilişkin hükümlere ilişkin olarak kar dağıtım kararı alması gerekir.

 Kar dağıtım kararının alınıp uygulanabilmesi ve payları oranında ortaklara kar dağıtımı yapılabilmesi için öncelikle Kurumlar vergisi Kanunu,Türk Ticaret Kanunu,Gelir Vergisi Kanunu ve ana sözleşmenin hükümlerinin yerine getirilmesi gerekmektedir.

Halka açık anonim şirketlerde; Hisse senetleri borsada işlem görenler; birinci temettüyü nakden veya hisse senedi biçiminde dağıtmak veya dağıtmamak konusunda serbesttirler. Kurul bu şirketlerden gerekli gördüklerine birinci temettünün nakden dağıtılması zorunluluğunu getirebilir. Hisse senetleri borsada işlem görmeyenler; birinci temettüyü nakden dağıtmak zorundadır.

ÖZ KAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU
Öz kaynaklar değişim tablosu bir dönem içinde öz kaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur. Bu tablonun düzenlenmesindeki amaç, özellikle sermaye şirketlerinde bir dönem içinde öz kaynak kalemlerinde meydana gelen değişmelerin gösterilmesini sağlamaktır. Böylece öz kaynak finansmanının yapısı bir bütün olarak görülebilir ve bu yapı üzerinde etkili olan kalemlerin dönemsel değişimlerinin işletme bakımından doğurabileceği etkiler değerlendirilebilir.

SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU
Satışların maliyeti tablosu bir işletmenin bir dönem içinde gerçekleştirdiği satışlarının maliyetini ayrıntılı olarak gösteren tablodur. Üretim işletmeleri veya ticaret işletmelerinin bir dönem boyunca yaptıkları satışların maliyetinin hangi faaliyetlerden kaynaklanmış olduğunu gösterir.